Przemyślany proces planowania produkcji pozwala wygenerować maksymalne zyski i wykorzystać potencjał swoich produktów i pracowników. Bez niego Twoi kontrahenci nie otrzymają towarów w zakładanym terminie, na czym ucierpią finanse i wizerunek Twojej firmy.
We współczesnym świecie biznesu jest to nie tylko ważne, ale także dużo łatwiejsze niż kiedykolwiek wcześniej. Wszystko dzięki specjalistycznym oprogramowaniom, które dają Ci dostęp do kluczowych danych i automatyzują szereg czynności. Dowiedz się, jak układać proces produkcyjny i co możesz poprawić w obszarze planowania!
Planowanie produkcji – co to jest?
Planowanie produkcji to proces ustalania ilości towaru, który ma zostać wytworzony w konkretnym terminie. Musi uwzględniać sposób produkcji i realne zdolności do jej terminowego wykonania o zakładanej jakości.
Wytworzenie poszczególnych wyrobów rozkłada się w czasie, co zabezpiecza osiągnięcie określonego celu sprzedażowego. Nie można również zapominać o takich kwestiach, jak zachowanie wypracowanych standardów w sprzedaży i obsłudze klienta, a także utrzymanie określonego poziomu zysków i produktywności.
Celem planowania produkcji jest więc efektywne wykorzystanie wszystkich zasobów i maksymalizacja przychodów. Dzięki planowaniu i harmonogramowaniu produkcji możliwe jest także zmniejszenie liczby przestojów i uniknięcie ewentualnych strat (materiałów, surowców czy energii).
Przeczytaj na blogu:
Produkcja seryjna – na czym polega? Jakie są wady i zalety?
Czym jest produkcja jednostkowa?
Produkcja masowa – co to jest?
Jakie aspekty uwzględnić w planie produkcji?
Doskonale zdajesz sobie zapewne sprawę, że możemy wyróżnić co najmniej kilka etapów produkcji. Żadna z faza nie jest mniej bądź bardziej ważna i tylko skrupulatne przejście przez nie wszystkie pozwoli Ci zrealizować zakładane cele.
Oto jakie aspekty należy uwzględnić w planie:
- Popyt towarów. Konieczne jest przeprowadzenie odpowiednich badań rynkowych, które umożliwią określenie popytu na dane produkty.
- Stworzenie planu wyrobu, czyli konstrukcji danego towaru. Chodzi tu o jego projektowanie, określenie niezbędnych części i wykonanie prototypu.
- Przygotowanie technologiczne produkcji. Zakłada projektowanie i obsługę procesów związanych z wykorzystaniem maszyn, programów i narzędzi.
- Przygotowanie organizacyjne produkcji. To ustalenie organizacji komórek produkcyjnych, rozmieszczenie stanowisk roboczych, harmonogramowanie produkcji i przygotowanie pracowników.
- Rozruch produkcji. To wszelkie prace, których celem jest umożliwienie rozpoczęcia produkcji. Kończą się one dopiero w momencie uzyskania poziomu parametrów ustabilizowanej i zoptymalizowanej pracy danej linii produkcyjnej
- Przygotowanie eksploatacji produktu. Chodzi tu o kwestie zachodzące już poza samym procesem produkcyjnym, a więc przygotowanie strategii dystrybucji, obsługi klienta, a także serwisu.
- Likwidację produkcji. To prace związane z zaniechaniem produkcji danego wyrobu i wyłączeniem go z użytkowania przez klientów.
Efektywne planowanie procesu produkcji a popyt
W całym procesie kluczową rolę odgrywa pojęcie popytu. To on w dużej mierze warunkuje, w jaki sposób będzie funkcjonować przygotowanie produkcji.
W branży wyróżnia się trzy rodzaje popytu:
Popyt krótkoterminowy
Chodzi tu wyłącznie o potwierdzone już zamówienia i sprecyzowane, wynikające z nich potrzeby. Mowa np. o konieczności uzupełnienia stanów magazynowych, ustaleniu obłożenia poszczególnych maszyn czy zarządzaniu zasobami ludzkimi.
Plan produkcji przygotowany w oparciu o takie dane pozwala precyzyjnie określić ilości poszczególnych komponentów, czas pracy i maksymalne obciążenie maszyn potrzebne do wydajnej produkcji.
Popyt średnioterminowy
Określa się go w dużej mierze na podstawie zamówień już otrzymanych od klientów oraz prognoz. Jego planowanie umożliwia weryfikację założeń uwzględnionych w planie długoterminowym. Pozwala także na weryfikację stanów minimalnych poszczególnych produktów czy części i zasobów ludzkich.
Popyt długoterminowy
Bazuje na podpisanych oraz przewidywanych kontraktach z klientami, celach biznesowych organizacji, a także historii sprzedażowej. Jego uwzględnienie w planach umożliwia określenie kosztów, jakie Twoje przedsiębiorstwo będzie musiało ponieść w danym okresie oraz zysków, które osiągnie, dzięki zakładanej produkcji. Pozwoli Ci on również zweryfikować konieczność przeróżnych inwestycji, np. zwiększenia zatrudnienia czy zakupu maszyn.
Przeczytaj na blogu Koszty produkcji – pośrednie i bezpośrednie. Jak je zmniejszyć?
Czy potrzebujesz harmonogramu produkcji?
Jasne, że potrzebujesz! Harmonogram to niezwykle istotny element, który trzyma w ryzach cały proces i jest podstawą dobrego planu produkcji. Określisz w nim konkretne terminy oraz rozmiar partii wyrobów, które mają zostać wytworzone w danym przedziale czasowym.
Dzięki temu maksymalnie wykorzystasz zasoby produkcyjne – zarówno ludzkie, jak i wszystkie maszyny i urządzenia. Usprawnisz także działania sprzedażowe, obsługę klientów i zoptymalizujesz koszty produkcji.
BOM, czyli przepis na produkt
Firmy produkcyjne bardzo rzadko zajmują się wytwarzaniem wyłącznie jednego produktu. Zazwyczaj mowa tu o setkach, a nawet tysiącach wyrobów gotowych, które składają się z przeróżnych materiałów, surowców i części. Jak nad tym wszystkim zapanować? Rozwiązaniem może być BOM.
BOM (Bill of Materials) to lista wszystkich komponentów, które są potrzebne do stworzenia finalnego produktu lub usługi. Zawiera obszerną listę surowców, podzespołów, zespołów pośrednich, komponentów i części niezbędnych do stworzenie danego wyrobu. Uwzględnia również ilości każdego z nich, ich koszt oraz instrukcje dotyczące montażu i tego, w jakiej kolejności należy używać poszczególnych materiałów.
Taki "przepis" jest więc niezbędny, aby zbudować konkretny produkt, ale to nie wszystko. BOM umożliwia również wydajne planowanie zakupu surowców, szacowanie kosztów produkcji, prowadzenie ich dokładnej ewidencji, a także zmniejszenie ryzyka błędów i ilości generowanych odpadów. Co więcej, jest on bardzo pomocny przy zamawianiu części zamiennych, jak również w identyfikowaniu problemów w przypadku awarii maszyn i konieczność napraw.
Zakres planowania produkcji. Jakie plany możemy wyodrębnić?
Sterowanie produkcją to w praktyce nie jeden, a co najmniej kilka różnych planów. Wynika to z tego, że poszczególne strategie zakładają realizację różnych celów w różnych horyzontach czasowych. Możemy wyróżnić ich następujące rodzaje:
Plan strategiczny
Określa cele i działania długoterminowe. Często jest opracowywany na najbliższe 5 lat, a za jego stworzenie odpowiada zarząd czy kierownictwo najwyższego szczebla. Plan strategiczny określa priorytety i działania, które należy podjąć, by osiągnąć główne cele przedsiębiorstwa, np. w zakresie optymalizacji produkcji czy wzrostu przychodów. Powinien on uwzględniać zmieniające się otoczenie, rozwój technologii czy oczekiwania klientów.
Łatwo jednak się domyślić, że z uwagi na długoterminowość, realizacja planu strategicznego zawsze obarczona jest ryzykiem. Właśnie dlatego warto go aktualizować i dostosowywać do aktualnych uwarunkowań.
Plan taktyczny
W porównaniu do planów strategicznych jest on bardziej szczegółowy i krótkoterminowy. Planowanie taktyczne określa sposób, w jaki mają zostać zrealizowane zadania umożliwiające osiąganie celów wyznaczonych w planach strategicznych. Za ich ustalenie odpowiadają więc osoby znajdujące się na niższym szczeblu zarządzania.
W Twojej organizacji może oczywiście funkcjonować więcej niż jeden plan tego typu. Mowa tu o:
- planie zasobów materiałowych i produkcyjnych,
- planie sterowania jakością produktów,
- planie utrzymania ruchu i niezawodności urządzeń.
Plan operacyjny
To najbardziej szczegółowy ze wszystkich omawianych planów produkcyjnych. Odnosi się między innymi do takich aspektów jak przydzielanie zleceń produkcyjnych, ustalanie kolejności zadań czy korygowanie stanu zapasów.
Plan operacyjny może dotyczyć zarówno zadań wykonywanych jednorazowo, jak i trwale czy regularnie. Są to plany krótkotrwałe, ustalane np. na okres miesiąca bądź kwartału.
Proces planowania produkcji wymaga nowoczesnych narzędzi
Rozwój technologiczny w ostatnich latach odcisnął swoje piętno na niemalże każdej branży. Z produkcją nie jest inaczej. Aby efektywnie nią zarządzać, nie wystarczy Ci MS Excel. Zresztą dlaczego miałby, skoro możesz korzystać ze znacznie wydajniejszych narzędzi?
Nawet wybitny kierownik produkcji nie zapewni maksymalnej wydajności tego procesu, jeżeli nie będzie miał dostępu do danych i specjalistycznych programów. Optymalizacja produkcji jest możliwa tylko wtedy, gdy planiści mają pełną wiedzę na temat wszystkich zachodzących procesów oraz wydajności i przepustowości linii produkcyjnych. Brak danych z rynku i działu sprzedaży to brak możliwości tworzenia precyzyjnej prognozy zapotrzebowania, a co za tym idzie – zapobiegania problemom z organizacją pracy w firmie. Profesjonalne narzędzia umożliwiają także koordynowanie zakupów oraz dostaw i prowadzenie sprawnej współpracy z innymi działami.
Właśnie dlatego potrzebujesz nowoczesnego systemu ERP! Co możesz zyskać wdrażając go w swojej organizacji?
Korzyści wdrożenia systemu ERP w zarządzaniu produkcją
Jednym z najchętniej wykorzystywanych narzędzi w planowaniu procesu produkcyjnego są systemy ERP. Nie znasz jeszcze takiego rozwiązania? To program do produkcji, który gromadzi wszystkie kluczowe dane na temat Twojej firmy w jednym miejscu. Dzięki temu możesz zarządzać i automatyzować pracę każdego działu – w tym oczywiście produkcji.
Jedno z najlepszych tego typu rozwiązań dostępnych na rynku, czyli Microsoft Dynamics NAV, udostępnia moduł "Produkcja", który tworzą następujące obszary: "Projektowanie produktu", "Zdolności produkcyjne", "Planowanie", "Zlecenia produkcyjne" i "Koszty".
Umożliwia on więc obsługę przygotowania technologicznego produkcji, prognozowanie i zaawansowane planowanie, a także zarządzanie całym procesem i wszystkimi zasobami. Stwarza również możliwość kontroli stanów magazynowych oraz obłożenia poszczególnych pracowników.
Co dokładnie możesz zyskać, wdrażając taki system? Oto najważniejsze korzyści:
- Zwiększenie jakości produkcji.
- Dostosowanie intensywności produkcji do aktualnych i prognozowanych potrzeb.
- Pełna parametryzacja i konfiguracja zasobów, która pozwala ograniczyć ryzyko błędów.
- Ograniczenie przestojów w produkcji.
- Ograniczenie (lub nawet całkowita eliminacja) przeciążenia poszczególnych elementów procesów.
- Maksymalne wykorzystanie zdolności produkcyjnych i skrócenie czasu realizacji poszczególnych zadań.
- Ułatwione podejmowanie decyzji na skutek wygodnego wglądu do statystyk czy raportów dotyczących wydajności, efektywności i obłożenia poszczególnych elementów produkcji.
- Integracja produkcji z innymi obszarami w firmie (sprzedażą, marketingiem czy zakupami).
- Automatyzacja części procesów.
- Zmniejszenie kosztów produkcji.
Interesuje Cię implementacja skutecznego narzędzia do planowania produkcji w Twojej firmie? Skontaktuj się z nami już teraz!